8 giờ 15 phút ngày 14/7/2009. Tại phòng làm việc của ông Xay Phon - Phó Bí thư Huyện uỷ Luang Prabang, người được cử làm Tổ trưởng tổ khảo sát đất tại Lóng Lăn theo QĐ 415 của Phó chủ tịch tỉnh Luang Prabang.
Vì mục đích lợi nhuận của một C.Ty tư nhân, sự chủ định hay vô định của một Quyết định đối với số phận của những mảnh đất và cánh rừng Lóng Lăn đã tạo ra nhiều bức súc lẫn băn khoăn và tranh cãi! Cho dù đất và rừng của Lóng Lăn vẫn chưa bị lấy đi bởi C.Ty ông Kênh song đây chính là thách thức lớn đối các cộng đồng dân tộc thiểu số như Lóng Lăn đang và vẫn sẽ phải đối mặt.
9 giờ ngày 14/7/2009 -Tại VP UBND huyện Luang Prabang: Gặp mặt, trao đổi với ông Xay Xa Mon - Phó chủ tịch UBND huyện Luang prabang. Theo ý kiến của ông Phó chủ tịch huyện, khi có quyết định của Tỉnh về việc cho phép khảo sát đất của Lóng Lăn để cho thuê, lãnh đạo huyện Luang prabang cũng rất bức xúc. Chúng tôi cũng đã hội ý vấn đề này và thống nhất không cho bất cứ ai thuê đất Lóng Lăn, vì riêng Lóng Lăn đã có quy chế dặc biệt rồi, ví dụ quy chế bảo vệ rừng, quy chế Nò Sồng. Nếu người ngoài vào thuê đất thì làm mất Lóng Lăn.
Hỏi: Ông đã nhận được các văn bản đề nghị của Lóng Lăn không cho ông Kênh thuê đất?
Ông Xay Phon: Tôi đã nhận được từ chiều hôm qua từ ông Chơ Xy và Za Nu. Sáng sớm nay tôi và ông Chơ Xy đã trao đổi với nhau nhiều về vấn đề này.
Hỏi: Quan điểm của ông như thế nào về các văn bản này của Lóng Lăn?
Ông Xay Phon: Như ông Phó chủ tịch tỉnh Luang Prabang đã đề cập, một hoạt động phát triển trước hết phải có sự đồng ý, nhất trí của cộng đồng. Bản Lóng Lăn không đồng ý cho thuê đất vì những lý do có cơ sở, nên quyết định của Tỉnh không thể thực hiện được ở Lóng Lăn. Riêng cá nhân tôi cũng nhất trí với các đề nghị của Lóng Lăn.
Hỏi: Trong 10 năm qua, huyện Luang Prabang cùng với cộng đồng Lóng Lăn đã xây dựng được bản Sinh thái Kinh tế Nhân văn Lóng Lăn theo chủ trương của Đảng. Đây là một mô hình tốt trong quản lý, bảo vệ rừng dựa trên luật tục để những nơi khác học tập. Nếu cho người bên ngoài vào thuê đất thì vô hình chung ta là người làm không đúng chủ trương của Đảng và phá đi những thành quả tốt đẹp của cộng đồng. Ông có cho như vậy không?
Ông Xay Phon: Tôi biết rằng trong những năm qua, CHESH Lào và huyện Luang prabang cũng như người dân đã bỏ rất nhiều kinh phí, công sức để quản lý, bảo vệ tài nguyên rừng của Lóng Lăn. Đặc biệt, CHESH Lào đã biết phát huy tối đa dân chủ cấp cơ sở, sức mạnh của cộng đồng, điều này rất đúng với các nghị quyết của của Đảng. Thể hiện rõ là huyện Luang Prabang đã công nhận quy chế bảo vệ rừng của Lóng Lăn dựa trên phong tục tập quán tốt đẹp. Hồi tháng tư năm nay, tôi cũng đã di dự lễ ‘Nò Sồng’ tổ chức tại Lóng Lăn. Tôi thấy bản Lóng Lăn và CHESH Lào làm rất tốt việc bảo vệ rừng và phát huy dân chủ cơ sở. Vì vậy, không có lý do nào để phá đi những cái ta đã làm tốt. Tôi cũng phản đối người ngoài vào thuê đất của Lóng Lăn.
Hỏi: Nói như vậy, với cương vị là tổ trưởng, ông cho dừng lại việc khảo sát đất Lóng Lăn?
Ông Xay Phon: Đúng như vậy. Trong thời gian tới sẽ không có chuyện khảo sát đất Lóng Lăn vì đã có đầy đủ thông tin rồi. Tôi sẽ tổ chức họp và lấy ý kiến của các bên, cùng với những tập hồ sơ mà bản Lóng Lăn đã chuẩn bị để đề nghị lên Tỉnh ngừng việc khảo sát và thuê đất này. Vấn đề này huyện Luang Prabang cũng có chủ trương là không cho thuê đất tại Lóng Lăn.
Hỏi: Ông có đề nghị gì với CHESH Lào?
Ông Xay Phon: Khác hẳn với các dự án khác, dự án CHESH Lào làm rất cụ thể, rất bài bản, luôn luôn đi từ nhu cầu thiết thực của cộng đồng. Bản Lóng Lăn là một mô hình phát triển rất tốt, đề nghị CHESH Lào trong những năm tới phát triển thêm những bản như Lóng Lăn ví dụ bản Phon Xa Vạt và Đen Xa Vang.